“Camiñante diante dun mar
de néboa”
Casper David Fiedrich (1818) |
Dende o outeiro dos 60 anos"O segredo dunha boa vellez non é outra cousa que un pacto honrado coa soidade". Gabriel García Márquez, "Cien años de soledad".
“Estes pobos, como Cuenca, no
alto, teñen un algo de atalaias, de miradoiros, e semella que ao tempo que se
pode estender a mirada por unha paisaxe física, pódese tamén, por
paralelismo, estendela por unha paisaxe moral”.
Pío Baroja, "La Nave de los Locos". |
NOVO
LIBRO: "GALEGOS NAS GUERRAS DO RIF. PAISAXE BÉLICA E IMAXINARIO
ANTICOLONIAL (1860-1927)"
A literatura española contemporánea
mantivo unha intensa relación co territorio do Rif. Moi influído pola
intervención colonial, no discurso literario predominan a temática bélica e o
pexorativo tratamento dado á poboación autóctona. Naquela xeografía tamén se
falou na nosa lingua, mais o colectivo galaico pasou desapercibido para as
narrativas. Tanto a devandita ausencia como a imaxe periférica da resistencia
rifeña, chamaron a nosa atención. Propoñemos, pois, unha análise destas
invisibilidades, comparándoa coas percepcións dalgúns escritores galegos
presentes en Marrocos. O obxectivo sería enxergar se estes foron quen de
construír un imaxinario anticolonial con duplo percorrido: o recoñecemento da
propia identidade no contexto da presenza militar hispana en África e a toma en
consideración do pobo rifeño como protagonista dunha silenciada loita de
liberación.
O
libro, editado polo Instituto Galego de Historia e Murguía Revista Galega de Historia, pódese comprar nas principais librerías do país e "on line" na
páxina web do Consorcio Editorial Galego www.consorcioeditorial.com
“Non creo en Xesús”
"Non creo en reis"
"Non creo en reis"
“God”, John Lennon.
* Creo que as clases confrontadas, como as bruxas, habelas,
hainas.
* Creo que ao longo do tempo o protagonismo como suxeito
político da Humanidade oprimida, posibilitou espazos de liberdade e benestar. E
a Historia non rematou.
* Creo que a rebeldía diante da inxustiza e da explotación
prevalece sobre as alternativas. Estas, constrúense deixando atrás as derrotas,
pois tan sequera existe a posibilidade do suicidio político para as capas
explotadas e oprimidas.
* Creo que, na vida e na política, a arrogancia estraga e a
indiferencia mata a humanidade. Tamén impiden o (re)coñecemento entre os pobos.
* Creo que o activismo sen a emoción, nunca mudará o actual
estado de cousas. Pola contra, a donda sensiblería ven sendo unha potente
durmideira.
* Creo nunha ciencia económica que atenda as necesidades
colectivas das persoas, antes que o beneficio privado a través das mercadorías.
* Creo que a liberdade non é tal sen igualdade.
* Creo que a ética emancipadora ten mal acomodo nunha “torre de
marfil”.
* Creo que a soberanía deféndese dende o individual ata o
colectivo; dende as nacións oprimidas, ate os estados que devecen por se
desfacer do xugo imperial.
* Creo que a aristocracia dos líderes indiscutidos, infalibles
e intocables, divide, deturpa e retarda as distintas maneiras de exercer a
soberanía.
“Só
lle pido a Deus que o inxusto non me sexa indiferente”
“Solo le pido a
Dios”, León Gieco.
* Cun pé no mar do Orzán e outro na “raia seca”; entre a
“finezza” do liberalismo coruñés e o aquel levantisco ourensán.
* Galiza no corazón, pero coa (desordenada) música noutra parte: Hendrix, Jethro
Tull, Television, Joy Division, a Velvet, Jerry García, Cream, Rory Gallagher, Faiport Convention, Brian Jonestown Massacre, sicodelia en xeral…
* Galiza como necesidade sentida; o desarraigamento como patria
chica.
* Malia o camiño andado por xunto (vivencias, persoas,
militancias, cultura común…), a cada máis estranxeiro niso que, por acá e por
acolá, se entende por España.
* Do anceio colectivista, ao forzoso? individualismo cotiá.
* Materialismo de partida, romanticismo de volta.
* Ricardo Mella, na idea; Karl Marx, na acción.
* Historiador por usucapión, coa ollada nas marxes; no que falta na nosa historiografía: movemento operario, cultura marítima, a emigración portuguesa, o inferno das Guerras de África....
* Oprimido, pero non explotado.
* Nin na Academia, nin fora dela.
* O socializador optimismo da vontade, compensa o solitario
pesimismo da razón?
* “No satisfaction”!!.
“Gostan-me
as imaxes que vale a pena reproducir.
Multiplicalas
sobre a pantalla
e
observalas con sentimentos diferentes”
“Images”, Lou Reed & John Cale.
* Acaso descubrir o fío condutor que esclarece as rebeldías de outrora
como antecedentes inconclusos das confrontacións actuais, non debera formar
parte da consideración social do investigador ou investigadora?. Pola miña
parte, dende diversos planos e ao longo do tempo, tan só quixen transmitir unha
e outra vez que na Galiza, nación en precario tantas veces asimilada á
submisión, tamén houbo homes e mulleres rebeldes.
* Acaso para o rastrexo do que Walter Benjamin describe como a Memoria d@s Vencid@s esnaquizada e ciscada nas ruínas que
o devalar da Humanidade adoecida deixou polo (noso) mundo adiante, non se
precisan historiadores e historiadoras comprometid@s cada quen co seu país,
coas súas capas populares e co seu tempo?; homes e mulleres que consideren a Historia
como boa compañeira, portadora de mensaxes esperanzadas para a xente oprimida,
eiquí e agora?.
* Acaso pode ser aséptico e indiferente quen
entenda así a investigación histórica?. Quen non acompañaría a un “cronista con
opinión” como Oswaldo Bayer no seu indignado relato da masacre dos
traballadores rurais da Patagonia arxentina, a mans dos “estancieros”
sustentados nas baionetas enviadas polo goberno radical de Hipólito Yirigoyen?.
* Acaso “há memórias objectivamente puras”?. E logo non será, como apunta o historiador portugués
Fernando Rosas, que “...há memórias que conflituam, que se tentam anular, em última
análise, quer se queira ou nâo, que tomam partido...”?.
* Acaso na Galiza a memoria colectiva d@s “vencid@s” ou d@s
“oprimid@s”, como se queira, non
esvaeceu case que por completo tras o golpe de 1936, suplantada en boa medida
pola memoria xestionada polo franquismo impune, pola Patronal e outras elites
conservadoras caso da Igrexa Católica; memoria dos “vencedores”, que non tivo
ningún problema en se transmitir durante o réxime franquista e continuou a ser
hexemónica ata hoxe, logo da Transición “memoricida”?.
* Acaso non é preciso que a investigación histórica recupere a
“memoria d@s oprimid@s”, para posibilitar un debate plural entre
os distintos procesos memoriais e as súas respectivas representacións
simbólicas, máis tamén para retornala a toda a
cidadanía como liberadora semente de futuro?. Porque, se acreditamos a
Benjamin, “nada está cancelado”….
* Acaso a Memoria, entendida como construción xusticeira d@s
vencid@s contraposta ao esquecemento e ao mito, non aguilloa á Historia e
impide que a escriban en exclusiva os vencedores?.
* Acaso non acerta o combativo xornalista catalán Xavier Montanyà, cando dí: "La tergiversació de la història és una constant, com més va més utilitzada per justificar el present. El debat és permanent. La història és un dels camps de batalla on convé ser present i actiu, per a impedir la manipulació del relat. La cosa pitjor, però, és el desconeixement. L'amnèsia del passat absol completament el present"?.
* Acaso, como nos alerta a artista e investigadora galega María
Ruído, non existe o perigo de uniformizar a memoria d@s “oprimid@s”, que tamén
é diversa e, ás veces, mesmo confrontada?. E acaso o escurecemento dalgunhas desas memorias irreverentes non leva aparellado a idealización ou mitificación doutras?.
* Acaso a memoria da inxustiza non esclarece no mesmo intre en que ista se produce, de maneira que a historia comeza a se construir con eses vimbios?. Acaso o esencial non é non esquecer nunca a opresión, pasada ou presente?.
* Acaso a loita do socialismo non é a prol dunha vida digna, mais tamén ven sendo unha loita contra a soidade?.
* Acaso o fardel das certezas non debera ser lixeiro?.
* Cando escoito falar de estilo atendo o ecoar de John Cale e
Lou Reed, debruzados na súa homenaxe (Images, Songs
for Drella) a Andy Warhol:
“Se
pensas que a técnica ten sentido,
semellaréite
moi simple.
Se as
imaxes te molestan, os autos, as cadeiras…,
semellaréite
molesto,
martelo,
fouce,
Mao
Tsé-Tung, Mao Tsé-Tung, Mao Tsé-Tung"
A escrita, sobria, directa, comprometida
coa ineludible complexidade do real e a súa multiplicidade de imaxes...